Niçin dijital TL bir zorunluluk ?

Son dönemde bazı kişilerin, hayatında hiç kripto paralara yatırım yapmamalarına rağmen ( elini taşın altına sokmamak ) bu konuda bilgi arayışında olanları hedefleyenlere olumsuz yorum yaptıklarını görüyorum. En son bu yazıların birinde çiftlikbank benzetmesi görünce artık bilgilendirici bir kısa makale yazmanın zamanının geldiğine ikna oldum. Bu yazımda kripto paralara ve merkezi olmayan sistemlere (decentralized products) teknik olmayan bir dille dokunmak ve hatta bir adım daha ileri giderek ülkemizin dijital TL’ye ve kripto teknolojilerine nasıl bir geçiş yapması gerektiğini anlatmayı hedefledim. Ana ilgi odağım olan karmaşıklık yönetiminin temel ilkelerinden biri olan merkezi olmayan sistemler bu makaleyi yazmamın ana motivasyonu olduğundan okuyucu yazıma bu perspektiften bakmalı, bir yatırım tavsiyesi olarak değerlendirmemelidir.

Kripto paralar şu an için 1.1 Trilyon USD değerinde
Bitcoin 2009 yılında takma adı Satoshi Nakamoto olan bir mühendis tarafından icat edildi. Satoshi Nakamoto, bilişim dünyasında o ana kadar çözülemeyen (merkezi olmayan bir sistemi bilgisayarların gücüyle kurmak) bir problemi çözerek 1.1 trilyon dolarlık bir endüstri yarattı. Bu rakamın şu an için 600 milyar usd’lik kısmı sadece Bitcoin’e ait. Bu rakam şu meşhur unicorn’lar Uber,Airbnb,Stripe ve Slack’ın toplam değerinin üzerinde.



Bu anlamda Bitcoin 1990’ların internet devrimine benzer bir teknolojik devrim olarak görülebilir.Bu devrim beraberinde Coinbase,Binance ve Kranken gibi değerli firmaların ve Ethereum & Zcah gibi teknolojilerinde doğmasına neden oldu.
 

1. Ethereum, dünyanın iki numaralı kripto parası olarak şu an 100 miyar usd değerini aşmış durumda.Ethereum, Bitcoin teknolojisini ileriye taşıyarak yazılım mühendislerinin, herhangi bir otoriteye bağlı olmadan para transfer programları yazmasını sağlamıştır.
2. Ethereum, merkezi olmayan DEFI (decentralized finance) sektörünün oluşmasını sağlamıştır. Bknz http://guvencaltas.com/tr/blog/defi-sanal-bir-kumarhane-mi-yoksa-finansal-evrimin-yeni-adresi-mi-283
3. Şu an için kripto paralar ve blockchain konusunda faaliyet gösterilen start up’lar 5 milyar usd’lik bir yatırım almıştır. Bu rakamları paylaşmamın ana nedeni, kripto para ve blockchain teknolojilerine incelemeden ve karmaşıklık teorisi açısından bakmadan olumsuz yorum getirenlere niçin inanmamamız gerekliliğini vurgulamaktır.

Kripto teknolojisine olan yatırımların en büyük çıktısı, belirli güç odaklarına fayda sağlayan temel finansal araçlara ciddi bir alternatif oluşturup modern Türkiye’nin gelişimine ve teknolojik bağımsızlığına önderlik edecek olmasıdır. Peki bu nasıl gerçekleşebilir ? Önerilerim…

1. Dijital TL lanse edilmeli ve küresel dijital finansallaşmada Türkiye yerini almalı.
2. Dijital finansallaşma teknolojilerine uygun yatırımlar teşvik edilmeli ve gerekli kanuni düzenlemeler yapılmalı.
3. Dijital TL merkez bankasının denetimi altında olacağından, merkezi olmayan ürünlerle destekleme amaçlı Türkiye MB Bitcoin ve benzerlerini satın alarak dijital TL’yi desteklemeli ve dijital uluslararası zeminde söz sahibi olmalı.
4. Türkiye’nin Bitcoin, benzerlerine ve teknolojilerine olan yatırımlarının kalitesi henüz dijital finansallaşma yolunda gerekli regülasyonları yapmamış ülkelere bilgi ihracatının yolunu açacak seviyede olmalı.
5. Türkiye çevik adımlar atarak, gerek yasal düzenlemelerinde gerekse sosyal ve finansal yaşamda merkeziyetçi yapılardan uzaklaşacak kültürel çalışmaların altyapısını oluşturmalı.   

 
Aşağıda 2019 itibariyle kripto ticaretin trafiğini ve ana oyuncuları bulabilirsiniz. Türkiye’nin buradaki konumu, kanun koyucuların çevik adımlar atmalarını mecbur bırakmaktadır.

05.02.2021